سلامتی در دوران بارداری
سلامتی در دوران بارداری
واکنش های مادرنسبت به بارداری و پس از زایمان
در سه ماهه اول: جنین هنوز به مفهومی جزئی از بدن خود مادر است تا یک شخصیت مستقل. احساسات متناقض مادر نسبت به بارداری ممکن است به از دست دادن تمایل نسبت به شوهر، خانواده وترس از سلامتی ،معلولیت وناهنجاری جنین منجر شود.
در سه ماهه دوم: حرکات جنینی، افزایش اندازه آن و سایر تغییراتی که رخ می دهد مادر را از اینکه کودکش یک مقوله جداگانه ای است، آگاه می سازد. او همچنین شروع به رویابافی در مورد کودک می کند. در این زمان زن ممکن است احساس وابستگی بیشتر به تنها بودن را عنوان کند.
در سه ماهه سوم: مادر یک تنش رو به فزونی و افزایش ناراحتی فیزیکی را احساس می کند. او معمولاً علاقمند است که زایمان شروع شود و در عین حال دچار ترس از مرگ در حین زایمان نیز می شود که این ترسها می تواند به بی خوابی و افسردگی زن بیانجامد
- میزان افزایش وزن مجاز در دوران بارداری
میزان افزایش وزن مجاز در دوران بارداری به این صورت است:اگر خانم بسیار لاغر باشد، میتواند ۱۸ تا ۲۰ کیلوگرم در دوران بارداری اضافهوزن داشته باشد در صورتی که وزنش متوسط باشد باید حدود ۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم اضافهوزن داشته باشد و اگر چاق و وزنش زیاد باشد مجاز است فقط ۴ تا ۵ کیلوگرم اضافهوزن داشته باشد. در ۳ ماه نخست بارداری اغلب زنان باردار به حالت تهوع و استفراغ دچار میشوند، بنابراین وزن آنها کاهش پیدا میکند. به طور کلی زنانی که وزن متوسط دارند در دوران بارداری میتوانند هفتهای ۴۵۰ تا ۵۰۰ گرم اضافهوزن داشته باشند.
- مواد غذایی ممنوع در دوران بارداری
مصرف دل، جگر و قلوه برای زنان باردار به ویژه در ۳ ماه نخست ممنوع است، زیرا این مواد غذایی به علت داشتن ویتامینهای فراوان احتمال بروز ناهنجاری را در جنین افزایش میدهند. بنابراین خانمهای باردار در صورت تمایل فقط در سه ماه دوم و سوم میتوانند به مقدار کم از دل، جگر و قلوه استفاده کنند.
زنان باردار باید از ۵ گروه غذایی (میوهها، سبزیها، غلات، پروتئینها و لبنیات) در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنند. یک خانم باردار روزانه به هزار میلیگرم کلسیم نیاز دارد. برای تامین این مقدار باید روزانه ۳ لیوان پُر شیر یا ماست مصرف کند، بنابراین اگر به هر دلیلی کمتر از این میزان شیر یا ماست میخورد باید زیر نظر پزشک قرص کلسیم استفاده کند.
همه ماهیهای دریا حاوی جیوه هستند، ولی ماهیهای بزرگتر جیوه بیشتری دارند. به خانمهای باردار پیشنهاد میشود هفتهای ۲ بار، هر بار به اندازه ۲ قوطی کنسرو از ماهیهای کوچک، رودخانهای و پرورشی استفاده کنند و اگر به هر دلیلی نمیتوانند ماهی بخورند، هفتهای ۲ بار قرصهای امگا ۳ مصرف کنند.
زنان باردار باید از خوردن ماهی خام (سوشی) خودداری کنند. از مناسبترین ماهیها برای این افراد میتوان به سالمون، قزلآلا و ساردین اشاره کرد. همچنین زنان باردار باید روزانه به مقدار کافی (حدود ۸ تا ۱۱ لیوان) آب بنوشند. اگر فرد تعریق زیادی دارد یا در تابستان بارداری خود را میگذراند باید بیشتر از این میزان آب بنوشد. به طور کلی میزان مصرف آب باید به حدی باشد که رنگ ادرار فرد روشن شود.
مصرف کافئین را به مقدار زیاد در سقط جنین موثر دانست و گفت: نوشیدن چای کمرنگ و روزانه حداکثر ۲ فنجان قهوه برای زنان باردار مجاز است. این افراد باید در صورت تمایل به مصرف گوشتهای کبابی آنها را به طور کامل بپزند. خانمهای باردار همچنین میتوانند تخممرغ را هفتهای ۲ بار میل کنند البته باید آن را به طور کامل بپزند.
مصرف میوهها بر آبمیوهها ارجح است، اما زنان باردار در صورت تمایل به استفاده از آبمیوهها باید آنها را به شکل خانگی میل کنند. خانمهای باردار به ویژه در ۳ ماه نخست، آب هویج را به علت داشتن ویتامین A بالا فقط میتوانند حداکثر هفتهای یک لیوان بنوشند. مصرف ویتامین A فراوان احتمال بروز ناهنجاری را در جنین افزایش میدهد. استفاده از انواع آجیلهای تازه و سالم برای زنان باردار مفید است.
مصرف عسل پاستوریزه و سالم برای زنان باردار مانعی ندارد. به طور کلی زنان باردار باید تعداد وعدههای غذایی را افزایش و حجم هر وعده را کاهش دهند تا به مشکلات گوارشی مانند رفلاکس و نفخ دچار نشوند.
به منظور کسب آرامش و آماده شدن برای خواب، میتوانید از تکنیکهای تمدد اعصاب استفاده کنید. اجرای این تکنیکها در دوران بارداری بیخطر است و شامل موارد زیر میشوند:
- یوگا
- حرکات کششی
- تنفس عمیق
- تجسم
- ماساژ
درباره آسیبهای مصرف دخانیات برای مادر و بچه شکی نیست. درباره الکل هم هیچ میزان امن مصرف الکلی برای مادران باردار و سلامتی نوزاد تعریف نشده و حتی مصرف میزان اندکی الکل خطر سقط جنین و زایمان جنین مرده یا ناقص را افزایش میدهد و رشد مغزی جنین را متاثر میکند.
کافئین بر ضربان قلب نوزاد اثر میگذارد و ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد. البته پزشک شما ممکن است تا ۲۰۰ میلی گرم کافئین در روز را تایید کند که معادل ۲ فنجان قهوه صاف شده یا ۴ فنجان چای صاف شده است. در مورد دمنوشها و چایهای سبز از این هم بیشتر احتیاط کنید چرا که هنوز تحقیقات کافی انجام نشده که نشان دهد مصرف چه دمنوشهایی در دوران بارداری بیخطر است.
رژیم غذایی سالم داشته باشد اما از این چند مخاطره رایج هم پرهیز کنید.
همه میوهها و سبزیجات خام را پیش از خوردن یا حتی پختن به خوبی بشویید.
از همه انواع جوانههای خام مثل ماش و لوبیا به خاطر باکتریهای بیماریزا پرهیز کنید و در صورت نیاز حتما آنها را بپزید.
خودتان را در معرض جیوه موجود در گوشت ماهی قرار ندهید یا آن را محدود کنید. سالمون، تن ماهی و میگو بخورید اما نه بیشتر از یک کیلوگرم در هفته. از همه انواع گوشت شمشیرماهی، ماهی خالخالی شاهی و کوسه پرهیز کنید.
از مصرف هر گونه کالباس، گوشت و ماهی نپخته و پنیر غیرپاستوریزه خودداری کنید. همه آنها خطر ابتلا به لیستریا دارند.
فشار خون بالا یکی از مشکلات رایج در دوران بارداری است. در وضعیت بارداری فشار خون بیشتر از ۱۴ روی ۹ به معنای وضعیت اورژانسی است که میتواند کارکرد مغز را مختل کند و به بیهوشی یا کما منجر شود. بروز چنین وضعیتی ممکن است به بیماریهای قلبی در آینده بیانجامد بنابراین نرمشها و دیگر اقدامات لازم برای حفظ سلامتی عمومی را فراموش نکنید.