ذخیره تخمدان در تشخیص ناباروری به تعداد و کیفیت تخمکهایی اشاره دارد که در تخمدانها ذخیره شدهاند. این عامل یکی از فاکتورهای مهم در باروری و ناباروری زنان است و به طور مستقیم بر توانایی زنان برای باردار شدن تأثیر میگذارد.
چه چیزهای باعث کاهش ذخیره تخمدان می شود:
ذخیره تخمدان معمولاً با افزایش سن کاهش مییابد. از سن ۳۰ سالگی به بعد، کیفیت و تعداد تخمکها به تدریج کاهش مییابد و این کاهش تا سن یائسگی بهطور چشمگیری ادامه مییابد. در برخی از زنان، این کاهش ممکن است زودتر اتفاق بیفتد و در سنین پایینتر از ۳۰ سال ذخیره تخمدانی آنها کاهش یابد.
عوامل مؤثر بر ذخیره تخمدان در تشخیص ناباروری
عوامل مختلفی میتوانند بر ذخیره تخمدان تأثیر بگذارند:
- سن: همانطور که گفته شد، سن بالاتر از ۳۰ سال میتواند ذخیره تخمدان را کاهش دهد.
- ژنها: ژنتیک نیز نقش مهمی در کاهش ذخیره تخمدان دارد.
- عوامل محیطی و سبک زندگی: مواردی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل، استرس زیاد و رژیم غذایی نامناسب میتوانند به کاهش ذخیره تخمدان منجر شوند.
- بیماریها و درمانها: برخی بیماریها مانند آندومتریوز، و درمانهایی مانند شیمیدرمانی میتوانند بر تخمدانها اثر بگذارند و ذخیره تخمدان را کاهش دهند
ارزیابی ذخیره تخمدان در تشخیص ناباروری
برای ارزیابی ذخیره تخمدان، روشهای مختلفی وجود دارد:
آزمون هورمونی FSH و LH: این هورمونها معمولاً در روزهای اول قاعدگی اندازهگیری میشوند تا اطلاعاتی در مورد عملکرد تخمدانها ارائه دهند.
آزمون AMH (هورمون آنتی مولرین): این هورمون یکی از شاخصهای مهم برای سنجش ذخیره تخمدان است. سطح AMH پایین نشاندهنده ذخیره تخمدانی کمتر است.
سونوگرافی تخمدان: با استفاده از سونوگرافی میتوان تعداد فولیکولهای کوچک در تخمدان را بررسی کرد که نشاندهنده ذخیره تخمدان هست
درمانهای موجود برای افزایش ذخیره تخمدان
حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای افزایش ذخیره تخمدان وجود ندارد، اما برخی از گزینهها ممکن است به حفظ یا بهبود کیفیت تخمکها کمک کنند:
- فریز تخمکها: این روش به زنانی که به دلایلی نمیخواهند یا نمیتوانند باردار شوند، امکان میدهد تا تخمکهای خود را برای استفاده در آینده فریز کنند.
- استفاده از داروهای تحریک تخمدان: برخی داروها میتوانند تعداد تخمکها را افزایش دهند، اما این روشها برای همه افراد مناسب نیستند
تأثیر کاهش ذخیره تخمدان بر باروری
کاهش ذخیره تخمدان میتواند باعث دشواری در باردار شدن شود. زنان با ذخیره تخمدانی پایین ممکن است دچار مشکلاتی مانند تأخیر در بارداری، بارداری خارج رحمی، یا سقط جنین مکرر شوند. در این شرایط، استفاده از روشهای باروری کمکی مانند لقاح مصنوعی (IVF) یا اهدا تخمک ممکن است نیاز باشد
نتیجهگیری
ذخیره تخمدان نقش حیاتی در باروری زنان ایفا میکند. ارزیابی ذخیره تخمدان و تشخیص زودهنگام مشکلات آن میتواند در برنامهریزی برای بارداری بهویژه در زنانی که با مشکلات ناباروری مواجه هستند، کمک کننده باشد