اما آندومتریوز چیست؟
آندومتریوز یک اختلال رحمی اغلب دردناک است که در طی آن بافتی مشابه بافت داخلی رحم شما (آندومتر)، شروع به رشد در خارج از رحم میکند. بههمیندلیل، ممکن است تخمدانها (آندومتریوز تخمدان)، لولههای فالوپ و بافت پوشاننده لگن را درگیر کند. پزشکان معتقدند که به ندرت بافتی شبیه به آندومتر در خارج از ناحیهای که اندامهای لگن در آن قرار دارند، پیدا میشود.
جالب است بدانید که در طی آندومتریوز، بافت خارج شده نیز با هر چرخه قاعدگی ضخیم و دچار تجزیه میشود. بههمیندلیل است که خانمهای مبتلا به این بیماری، خونریزیهای شدیدی را تجربه میکنند. ازآنجاییکه این بافت خارج رحمی راهی برای خروج از بدن شما ندارد، به دام میافتد.
وقتی تخمدانها را درگیر میکند، ممکن است کیستهایی به نام کیست اندومتریوما یا کیست آندومتریوز ایجاد شوند. در ادامه در مورد علائم کیست اندومتریوز، درمان کیست آندومتریوز و درمان گیاهی کیست اندومتریوما صحبت خواهیم کرد.
علائم آندومتریوز چیست؟
دورههای قاعدگی دردناک: درد و گرفتگی لگن ممکن است قبل از قاعدگی شروع شده و تا چندین روز بعد از آن ادامه یابد. همچنین ممکن است احساس درد در ناحیه کمر و شکم نیز داشته باشید (علائم کیست اندومتریوز).
درد هنگام رابطه جنسی: با وجود اندومتریوز، بروز درد در طول یا بعد از رابطه جنسی شایع است.
درد هنگام اجابت مزاج یا ادرار کردن (علائم اندومتریوز مثانه): اغلب این علائم را در دوران قاعدگی تجربه میکنید.
خونریزی بیشازحد در دوران قاعدگی: ممکن است حتی خونریزی بین قاعدگی را به صورت لکهبینی تجربه کنید (از علائم سرطان آندومتریوز).
البته ممکن است علائم خستگی، اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع را نیز تجربه کنید (به ویژه در دوران قاعدگی). معمولا اینها علائم عود اندومتریوز در نظر گرفته میشوند. توصیه میکنیم علائم اندومتریوز را نادیده نگیرید چراکه با گذشت زمان مطمئنا شدت عوارض آن افزایش پیدا خواهد کرد.
فاکتورهای خطر شایع بیماری آندومتریوز
عوامل متعددی میتوانند شما را بیشتر در معرض خطر ابتلا به آندومتریوز قرار دهند. فاکتورهای مانند:
عدم باروری و زایمان تا آخر عمر
شروع قاعدگی در سنین پایین
بروز یائسگی در سنین بالاتر
داشتن دورههای بین قاعدگی کوتاهمدت، به عنوان مثال کمتر از ۲۷ روز
تجربه دورههای قاعدگی سنگین که اغلب بیش از هفت روز طول میکشند
داشتن سطح بالاتری از استروژن در بدن
سابقه خانوادگی ابتلا به آندومتریوز (بهخصوص در مادر، عمه یا خواهر)
بروز هرگونه بیماری که مانع از خروج خون از بدن در دوران قاعدگی شود
نحوه صحیح تشخیص بیماری آندومتریوز
معاینه لگن: در حین معاینه لگن، پزشک با دست خود سعی میکند مناطقی را که در لگن ناهنجاریهایی مانند کیست یا زخم رحمی دارند را ارزیابی کند. اغلب نمیتوان مناطق کوچک اندومتریوز را احساس کرد مگر اینکه باعث ایجاد کیست شده باشند.
سونوگرافی: تشخیص اندومتریوز در سونوگرافی آسانتر است. این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از داخل بدن شما استفاده میکند. برای ثبت تصاویر، دستگاهی به نام مبدل بر روی شکم شما فشار داده میشود یا داخل واژن شما قرار میگیرد (سونوگرافی ترانس واژینال). هر دو نوع سونوگرافی ممکن است برای به دست آوردن بهترین دید از اندامهای تناسلی انجام شوند. معمولا یک آزمایش تصویربرداری سونوگرافی استاندارد به طور قطعی به پزشک شما نمیگوید که آیا شما آندومتریوز دارید یا خیر، اما میتواند کیستهای مرتبط با آندومتریوز (آندومتریوما) را شناسایی کند. بههمیندلیل بهتر است در طی معاینات روتین، در مورد بهترین زمان سونوگرافی برای تشخیص اندومتریوز با پزشک خود صحبت کنید.ل
لا پاراسکوپی: گاهی پزشک ممکن است شما را به جراح ارجاع دهد تا به کمک روش لاپاراسکوپی، داخل شکم شما دقیقتر بررسی شود. در طی این روش در حالی که شما تحت بیهوشی عمومی هستید، جراح شما یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد میکند. به کمک این برش لوله لاپاراسکوپ را وارد کرده و به دنبال علائم بافت آندومتر خارج از رحم همه نواحی را بررسی میکند.
آیا آندومتریوز درمان دارد؟
هورمون درمانی
داروهای هورمونی مانند قرصهای ضد بارداری گاهی در کاهش یا از بین بردن درد آندومتریوز موثر هستند. افزایش و سقوط میزان هورمونها در طول چرخه قاعدگی باعث ضخیم شدن، تجزیه و خونریزی کاشتهای اندومتر میشود. داروهای هورمونی (مانند نوعی از امپول درمان اندومتریوز) ممکن است رشد بافت آندومتر را کند کرده و از کاشت جدید بافت آندومتر جلوگیری کنند.
داروهای ضد درد
در صورت عدم تصمیمگیری برای بارداری، پزشک ممکن است هورمون درمانی را همراه با مصرف مسکنها توصیه کند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای تسکین دردهای قاعدگی دردناک ناشی از آندومتریوز موثر هستند.
جراحیهای محافظهکارانه
اگر آندومتریوز دارید و در تلاش برای باردار شدن هستید، جراحی برداشتن کاشتهای سلولی اندومتریوز با حفظ رحم و تخمدانها ممکن است شانس موفقیت شما را افزایش دهد. اگرچه در اغلب موارد با جراحی لاپاراسکوپی (درمان جدید اندومتریوز) مشکل شما حل میشود اما اگر نیاز باشد، به جای آن جراحی باز شکمی انجام خواهد شد.
درمانهای مربوط به باروری
ازآنجاییکه آندومتریوز میتواند منجر به بروز مشکلاتی در بارداری شود، پزشک ممکن است درمان باروری را تحت نظر متخصص باروری توصیه کند. انواع درمان باروری از تحریک تخمدانها برای تولید تخمکگذاری بیشتر تا لقاح آزمایشگاهی متغیر است. اینکه کدام درمان برای شما مناسب است بستگی به شرایط شخصی شما دارد.